Urine is een vloeistof die het lichaam van je kind aanmaakt om afvalstoffen kwijt te raken. Het wordt gevormd in de nieren en vertelt veel over de gezondheid van je kind. In deze blog leggen we uit wat urine precies is, hoe het wordt gevormd in het menselijk lichaam en welke signalen wijzen op problemen. Ook leer je wat normale urine is, welke kleuren alarmerend zijn, wat je kunt zien in urine en hoe je urineproblemen bij kinderen herkent en oplost.
Let op signalen, stimuleer goed drinken en grijp op tijd in. Zo help je je kind gezond te plassen.

Wat is urine en waaruit bestaat het?

Urine is een lichaamseigen vloeistof die ontstaat wanneer de nieren bloed filteren. Daarbij verwijderen ze overtollige stoffen die het lichaam niet meer nodig heeft. Urine bestaat voor 95% uit water en 5% uit opgeloste stoffen. De belangrijkste bestanddelen zijn:

• Ureum: afbraakproduct van eiwitten.
• Creatinine: afvalstof uit de spieren.
• Zouten: zoals natrium en kalium.
• Hormonen: reststoffen van bijvoorbeeld stresshormonen.
• Medicijnresten en kleurstoffen: afhankelijk van wat je kind eet of gebruikt.

Deze afvalstoffen in urine zijn essentieel om het lichaam gezond te houden. Zonder deze afvoer hoopt afval zich op in het lichaam. De nieren spelen dus een sleutelrol in het verwijderen van overtollige stoffen.

Hoe wordt urine gevormd in het lichaam?

Urine wordt gevormd in het lichaam via een nauwkeurig proces in de nieren. Dit proces gebeurt in kleine structuren in de nieren, de nefronen. Hier worden afvalstoffen uit het bloed gehaald, terwijl nuttige stoffen worden teruggegeven aan het lichaam. Het proces verloopt in drie stappen:

1. Filtratie: bloed stroomt door de glomeruli, waar water en afvalstoffen worden gescheiden.
2. Terugresorptie: nuttige stoffen zoals glucose en zouten worden opnieuw opgenomen.
3. Secretie: overtollige stoffen worden toegevoegd aan de urine.

De gevormde urine komt terecht in het nierbekken. Van daaruit stroomt het via de urineleiders naar de blaas. Daar blijft het opgeslagen totdat je kind aandrang voelt om te plassen.

Wat is normale urine?

Normale urine is lichtgeel, helder en heeft een neutrale geur. De kleur kan variëren, afhankelijk van voeding, vochtinname en het tijdstip van de dag. Urine zit vol afvalstoffen en vertelt veel over de gezondheid van je kind.

’s Ochtends is urine vaak donkerder. Tijdens de nacht wordt er minder gedronken, waardoor de urine geconcentreerd raakt. Als je kind overdag voldoende drinkt, kleurt de urine juist licht.

Welke kleur van urine is alarmerend?

De kleur van urine is alarmerend als deze duidelijk afwijkt van normaal, zonder dat er een logische verklaring is zoals voeding of medicijnen. Veranderingen kunnen wijzen op een tekort aan vocht of op bepaalde ziektes.

Let op de volgende kleuren:

• Rode of bruine urine: kan wijzen op bloed of een spierafbraakproces.
• Troebele urine: wijst mogelijk op een infectie of verhoogde witte bloedcellen.
• Donkere urine: kan ontstaan bij uitdroging of leverproblemen, en duidt op een lage hoeveelheid vocht.

Raadpleeg een arts bij twijfel over de kleur of geur van de urine.

Wat kan je allemaal zien in urine?

In urine zie je veel informatie over de gezondheid van je kind. Onderzoek van urine gebeurt op drie manieren:

• Visueel: kleur, geur en helderheid geven eerste aanwijzingen.
• Meting: teststrips meten onder andere de hoeveelheid eiwit, glucose en pH-waarde.
• Specifieke onderzoeken bij kinderen: hierbij wordt gekeken naar afwijkingen zoals een verhoogde hoeveelheid eiwit, de aanwezigheid van witte bloedcellen of bacteriën. Dit helpt bij het opsporen van infecties of andere problemen.

Bij kinderen wordt urine vaak onderzocht bij vermoeden van een infectie of plasproblemen. Verhoogde eiwitwaarden of witte bloedcellen in de urine kunnen op een ontsteking duiden.

Urineproblemen bij kinderen herkennen

Urineproblemen bij kinderen vallen vaak op door veranderingen in gedrag of plasgewoonten. Denk bijvoorbeeld aan bedplassen, veel kleine beetjes plassen of pijn bij het plassen. Het is belangrijk om te weten wanneer de blaas vol is en wat normale urineproductie is.

Veelvoorkomende problemen:

• Bedplassen: onbewust plassen tijdens de slaap, ondanks eerdere zindelijkheid.
• Incontinentie overdag: plotselinge plasincidenten zonder waarschuwing.
• Pijn bij het plassen: vaak gevolg van een blaasontsteking of irritatie.
• Veranderingen in geur of frequentie: sterke geur of vaker plassen dan normaal.
• Veel kleine beetjes plassen: kan duiden op een overactieve blaas of urineweginfectie.

Deze signalen wijzen vaak op een volle blaas of verstoorde urineproductie.

Oorzaken van afwijkende urine bij kinderen

Afwijkende urine bij kinderen heeft vaak meerdere oorzaken. Die zijn meestal onschuldig, maar kunnen ook medische aandacht vragen.

Mogelijke oorzaken:

• Slecht ontwikkelde blaascontrole: kinderen kunnen hun plas nog niet goed ophouden (’s nachts en/of overdag).
• Te weinig drinken of urine vasthouden: leidt tot geconcentreerde urine en verhoogt de kans op infecties.
• Stress of emotionele spanning: kunnen tijdelijk invloed hebben op het plasgedrag, zowel zindelijkheid als plasfrequentie.
• Infecties of verstopping: veroorzaken pijn, troebele urine of frequent plassen.

Hoeveel plast een kind per dag?

Een kind plast gemiddeld zes tot acht keer per dag. De hoeveelheid verschilt per leeftijd:

• 5–7 jaar: 500–700 ml per dag.
• 8–10 jaar: 700–1.000 ml per dag.
• 11–14 jaar: 1.000–1.500 ml per dag.

Deze waarden gelden bij een normale vochtinname. Te weinig drinken verlaagt het volume en maakt de urine donkerder.

Oplossingen voor urineproblemen bij kinderen

Urineproblemen zijn goed te behandelen. Urifoon biedt praktische oplossingen die kinderen helpen bij een gezonde zindelijkheidsontwikkeling.

Effectieve hulpmiddelen:

• Plaswekkertraining: helpt kinderen om ’s nachts wakker te worden wanneer ze moeten plassen. De wekker gaat af bij de eerste druppels urine.

• Zindelijkheidstraining: leert kinderen op vaste momenten naar het toilet te gaan en hun blaas te beheersen.

• Waterdicht beddengoed: beschermt het matras/beddengoed en maakt ongelukjes minder belastend.

Deze hulpmiddelen ondersteunen ouders en kinderen in het proces naar controle en vertrouwen. Wil je meer weten over hoe je urineproblemen bij je kind herkent en aanpakt? Bekijk dan ons aanbod van praktische hulpmiddelen en advies op maat.