Urine is normaal gesproken helder en lichtgeel met een milde geur. Wanneer de geur sterker of vreemd is, kan dat wijzen op veranderingen in voeding, vochtbalans of gezondheid. Een afwijkende urinegeur of sterk ruikende plaslucht kan dus iets zeggen over wat er in het lichaam gebeurt.
In dit artikel lees je alles over de oorzaken van stinkende urine, de mogelijke geuren en wanneer je beter naar de huisarts gaat. De informatie geldt zowel voor kinderen als volwassenen.
Wat veroorzaakt stinkende urine bij kinderen (en volwassenen)?
De geur van urine verandert snel. Kleine variaties in drinken, voeding of hygiëne kunnen al verschil maken. Toch kan een sterke geur soms wijzen op een infectie of aandoening. Hieronder staan de meest voorkomende oorzaken.
Plas te lang ophouden
Stinkende urine ontstaat vaak doordat iemand de plas te lang ophoudt. De urine blijft dan langer in de blaas, waardoor bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen. Deze bacteriegroei veroorzaakt een onaangename ammoniakgeur.
Het komt doordat ureum — normaal geurloos — wordt afgebroken tot ammoniak. Hoe langer de urine in de blaas blijft, hoe sterker de geur. Langdurig ophouden kan bovendien leiden tot een lichte blaasontsteking, wat de geur nog scherper maakt.
Tip: laat je kind of jezelf regelmatig plassen, ook zonder directe aandrang. Zo blijft de samenstelling van de urine gezond en fris.
Voeding die urine laat stinken
Voeding speelt een grote rol in urinegeur. Bepaalde producten kunnen tijdelijk een sterke geur veroorzaken. Bekende voorbeelden zijn asperges, knoflook, koffie en kruisbloemige groenten zoals broccoli.
Deze geurverandering is onschuldig en verdwijnt binnen enkele uren. De stinkende plas door eten betekent niet dat er iets mis is met de blaas of nieren.
Tip: drink een glas water extra na het eten van geurveroorzakende producten. Zo verdun je de urine sneller.
Uitdroging en geconcentreerde urine
Uitdroging is een van de meest voorkomende oorzaken van sterk ruikende urine. Bij te weinig vochtinname wordt de plas donkerder en sterker van geur. De concentratie van afvalstoffen, zoals ureum, neemt dan toe.
Een donkergele plas of ammoniaklucht kan wijzen op uitdroging. Dit komt vaak voor bij warm weer, koorts of intensief sporten.
Tip: drink dagelijks 1,5 tot 2 liter water. Let op dat de kleur van je urine lichtgeel blijft.
Medicatie en supplementen
Sommige medicijnen of supplementen veranderen de geur van urine. Vooral antibiotica, vitamine B6 en bepaalde multivitaminen kunnen een metaalachtige of medicinale geur veroorzaken.
Dat is meestal onschuldig. Het lichaam scheidt stoffen uit die niet worden opgenomen. Zodra je stopt met het medicijn, verdwijnt de geur.
Tip: ruikt je urine vreemd na het starten met nieuwe medicatie? Vraag bij twijfel advies aan de apotheker of arts.
Urineweginfecties (UWI)
Een visachtige of scherpe geur wijst vaak op een urineweginfectie (UWI). Bacteriën breken dan ureum af, wat een doordringende geur veroorzaakt.
Andere symptomen zijn pijn of branderigheid bij het plassen, koorts en troebele urine. Ook kinderen kunnen hier last van krijgen, zeker als ze hun plas te lang ophouden.
Advies: raadpleeg altijd een arts bij deze klachten. Een urineonderzoek kan snel uitsluitsel geven.
Onvoldoende hygiëne
Slechte hygiëne kan leiden tot een muffe of zure geur. Vooral bij kinderen ontstaat dit als ze niet goed afvegen of te lang in nat ondergoed lopen. Ook bij volwassenen kan een combinatie van zweet en urine geurverandering veroorzaken.
Praktische tips:
- Leer kinderen om van voren naar achteren af te vegen.
- Gebruik dagelijks schoon ondergoed.
- Reinig de huid met milde, parfumvrije zeep of alleen water.
Goede hygiëne voorkomt eenvoudig urinegeur door slechte hygiëne en houdt de huid gezond.
Aandoeningen zoals diabetes
Een zoetige geur van urine kan wijzen op diabetes. Het lichaam verbrandt dan vet in plaats van suiker. Daarbij ontstaan ketonen die de urine anders laten ruiken.
Vaak gaan deze klachten samen met vermoeidheid, veel dorst en vaak plassen. Ook bij kinderen kan dit het eerste signaal van diabetes type 1 zijn.
Advies: bij deze combinatie van klachten is een artsbezoek noodzakelijk. In de meeste gevallen ligt een onschuldige oorzaak aan de geur ten grondslag, maar zekerheid is belangrijk.
Wanneer naar de dokter bij stinkende urine?
Het moment om een dokter te raadplegen bij stinkende urine hangt af van verschillende factoren. Niet elke geurverandering is zorgwekkend. Toch is het belangrijk alert te blijven. Ga naar de huisarts bij:
- blijvende of toenemende geur ondanks voldoende drinken en goede hygiëne;
- pijn, koorts of branderigheid bij het plassen;
- troebele urine of zichtbaar bloed;
- een plotselinge, onverklaarbare geurverandering.
De arts kan via urineonderzoek bepalen of er sprake is van een infectie, leveraandoening of andere medische oorzaak.
Kan stinkende urine te maken hebben met bedplassen?
Ja, dat kan. Stinkende urine kan samenhangen met bedplassen wanneer kinderen hun blaas niet volledig legen. Urine die achterblijft, veroorzaakt bacteriegroei en geur.
Dit betekent niet altijd dat er een infectie is. Vaak is het een gevolg van een onregelmatig plasritme. Een plaswekker helpt kinderen om de signalen van hun blaas beter te herkennen.
Wanneer ze leren op tijd te plassen, vermindert de kans op ophoping van geconcentreerde urine. Zo blijft de blaas gezond.
Tip: “Een plaswekker helpt niet alleen bij droog worden, maar ook bij het voorkomen van geur en irritatie.”
Wat kun je doen tegen stinkende urine?
Je kunt veel doen om stinkende plas te verminderen. Begin met meer drinken. Water verdunt de afvalstoffen in de urine.
Pas je dieet aan door tijdelijk minder koffie, asperges en knoflook te gebruiken. Zorg voor goede hygiëne en raadpleeg een arts als de geur blijft.
Tip: observeer de kleur van de urine dagelijks. Zo kun je uitdroging of infectie vroeg herkennen.
Hoe helpt een plaswekker om plasproblemen op te lossen?
Een plaswekker is een effectief hulpmiddel voor kinderen die ’s nachts bedplassen of moeite hebben met op tijd plassen.
De sensor reageert zodra er vocht vrijkomt. Het kind wordt wakker en leert op die manier de signalen van een volle blaas herkennen.
Dat helpt bij zindelijkheidstraining en voorkomt dat urine te lang in de blaas blijft. Zo ontstaat er minder kans op geurvorming of irritatie.
Praktische tip:
“Bij Urifoon vind je verschillende plaswekkers die kinderen op een positieve manier helpen droog te worden en de controle over hun blaas te verbeteren.”
Een afwijkende geur van urine is meestal onschuldig en tijdelijk. Vaak komt het door uitdroging, voeding of lichte bacteriegroei.
Blijft de geur aanhouden of komen er klachten bij zoals pijn, koorts of troebele urine? Raadpleeg dan een arts voor onderzoek.
Let op kleur, geur en frequentie van plassen. Zo herken je veranderingen snel. Met voldoende drinken, goede hygiëne en regelmatige controle houd je de urine fris en gezond.